جلسه 2: دامنه چیست؟ نحوه کارکرد آدرس دامین سایت و انواع آن

دامنه چیست؟ نحوه کارکرد آدرس دامین سایت و انواع آن

هنگامی که به تازگی تصمیم به راه‌اندازی یک وب‌سایت می‌گیرید، ممکن است با برخی اصطلاحات و واژگان تخصصی این حوزه آشنا نباشید. شناخت عبارات کلیدی مانند “دامنه” و نقش آن در وب‌سایت، می‌تواند به شما در انتخاب‌های بهینه‌تر کمک کند.

یکی از ابتدایی‌ترین اصطلاحاتی که با آن مواجه خواهید شد، “دامنه” است. درک این مفهوم کاملاً ساده است؛ در این مطلب قصد داریم با شما دوستان عزیز وردپرسی، توضیحی درباره دامنه و کاربردهای آن ارائه دهیم. بیایید با هم بررسی کنیم که دامنه چیست و چگونه عمل می‌کند؟

دامنه به عنوان نام برند شما عمل می‌کند؛ از طریق آن می‌توانید مشخص کنید که در چه زمینه‌ای فعالیت دارید. به عبارت دیگر، اگر شما یک کسب‌وکار سنتی دارید، بدون شک آدرس فیزیکی آن را دارید؛ به همین ترتیب، کسب‌وکار آنلاین شما نیز نیازمند یک آدرس دیجیتالی منحصر به فرد است.

برخی از کاربران تازه‌کار، دامنه را با هاستینگ اشتباه می‌گیرند و معنای دقیق آن را نمی‌دانند. در این آموزش قصد داریم مفهوم دامنه را تعریف کرده و نحوه استفاده از آن را به شما توضیح دهیم.

مفهوم دامنه

دامنه، که به انگلیسی به آن دامین نیز گفته می‌شود، همان آدرس وب‌سایت شماست. به عبارت دیگر، آدرسی که کاربران در نوار مرورگر خود وارد می‌کنند تا به سایت شما دسترسی پیدا کنند، همان دامنه شماست. اینترنت به عنوان یک شبکه جهانی شامل تعداد زیادی وب‌سایت و شبکه‌های مختلف است و هر کدام از این وب‌سایت‌ها دارای URL و آدرس مخصوص به خود هستند که از این طریق کاربران و خود اینترنت می‌توانند آن‌ها را شناسایی کنند.

هر دستگاه متصل به اینترنت دارای یک آدرس IP منحصر به فرد است که برای شناسایی آن استفاده می‌شود. این آدرس‌ها از مجموعه‌ای از اعداد تشکیل شده‌اند که به خاطر پیچیدگی و طولانی بودنشان، یادآوری آن‌ها برای کاربران سخت است. به همین دلیل، از دامنه‌ها استفاده می‌شود. دامنه شامل یک نام ساده و قابل یادآوری است که کاربران می‌توانند با وارد کردن آن در نوار آدرس مرورگر، به راحتی به وب‌سایت مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.

استفاده از دامنه باعث شده است که کاربران بدون نیاز به به خاطر سپردن رشته‌های طولانی عددی، به سادگی وب‌سایت شما را پیدا کنند. دامنه به عنوان یک آدرس دیجیتالی منحصر به فرد عمل می‌کند که فقط به شما تعلق دارد و تنها شما می‌توانید از آن استفاده کنید. به زبان ساده، اگر وب‌سایت شما مانند یک خانه باشد، دامنه همان آدرس آن خانه است که افراد برای پیدا کردن آن استفاده می‌کنند.

دلایل استفاده از دامنه

اینترنت یک شبکه عظیم از رایانه‌های متصل به هم از طریق کابل‌های جهانی است. همانطور که قبلاً اشاره شد، هر رایانه در این شبکه می‌تواند با دیگر رایانه‌ها ارتباط برقرار کند و برای شناسایی این ارتباطات، به هر رایانه یک آدرس IP اختصاص داده شده است. آدرس‌های IP معمولاً شبیه به نمونه زیر هستند: 120.99.36.41

به دلیل پیچیدگی و طولانی بودن آدرس‌های IP، استفاده از دامنه‌ها ضروری شده است. اکنون برای دسترسی به یک وب‌سایت نیازی نیست که رشته‌ای طولانی از اعداد را وارد کنید. به جای آن، می‌توانید نام دامنه را در نوار آدرس مرورگر خود تایپ کرده و به راحتی به وب‌سایت مورد نظر دسترسی پیدا کنید، مانند: fanabyte.com

نحوه عملکرد دامنه در وب‌سایت

زمانی که شما آدرسی را در مرورگر وارد می‌کنید، مرورگر درخواست شما را به سرورهای سیستم نام دامنه (DNS) ارسال می‌کند. این سرورها به دنبال نیم‌سرورهای مرتبط با آن دامنه می‌گردند و درخواست شما را به این نیم‌سرورها هدایت می‌کنند. ارتباط بین دامنه و هاستینگ از طریق نیم‌سرورها انجام می‌شود.

با استفاده از نیم‌سرورها، وب‌سایت‌ها می‌توانند به جای استفاده از آدرس‌های IP، از نام دامنه‌ها بهره‌مند شوند. سیستم DNS به عنوان یک فناوری قدرتمند در اینترنت، نام دامنه‌ها را به آدرس‌های IP تبدیل می‌کند. به عنوان مثال، اگر وب‌سایت شما توسط آکادمی فنابایت میزبانی می‌شود، اطلاعات نیم‌سرور ممکن است به شکل ns1.fanabyte.com و ns2.fanabyte.com باشد. این نیم‌سرورها توسط شرکت هاستینگ شما مدیریت می‌شوند و درخواست‌های کاربران را به سروری که وب‌سایت شما بر روی آن قرار دارد، هدایت می‌کنند.

این سرورها که به آن‌ها وب‌سرور گفته می‌شود، نرم‌افزارهای خاصی مانند Apache را اجرا می‌کنند. وب‌سرور در نهایت وب‌سایت درخواست‌شده را دریافت کرده و آن را به مرورگر شما ارسال می‌کند.

دسته‌بندی‌های مختلف دامنه‌ها

دامنه‌ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده‌اند: نام دامنه و پسوند دامنه.

نام دامنه همان عنوانی است که برای وب‌سایت خود انتخاب می‌کنید، مانند “fanabyte”. این نام باید یکتا باشد و دیگران نمی‌توانند همان نام را دوباره ثبت یا خریداری کنند.

پسوند دامنه، که پس از نام دامنه با یک نقطه ظاهر می‌شود، مانند “.ir” یا “.com” است.

نام دامنه می‌تواند بین 1 تا 63 کاراکتر داشته باشد و نباید شامل فاصله باشد. در نام دامنه می‌توانید از حروف الفبا، اعداد و خط تیره استفاده کنید. پسوندهای دامنه نیز متنوع هستند و هر کدام برای مقاصد خاصی طراحی شده‌اند.

ثبت دامنه شبیه به اجاره یک ملک است، به این معنا که برای مدت محدودی از جمله یک تا ده سال ثبت می‌شود. هنگام خرید دامنه، به تاریخ انقضای آن توجه کنید تا در آینده با مشکل تمدید مواجه نشوید. اگر دامنه خود را در زمان مقرر تمدید نکنید، ممکن است دیگران بتوانند آن را خریداری کنند و برای استفاده از آن هزینه بیشتری پرداخت نمایید.

هنگامی که دامنه‌ای را در یک سرویس هاست ثبت می‌کنید، ممکن است با عباراتی مانند “دامنه آزاد است” یا “دامنه قبلاً ثبت شده است” مواجه شوید. در ادامه به توضیح این اصطلاحات می‌پردازیم.

دامنه آزاد

اگر هنگام جستجوی نام دامنه در بخش ثبت دامنه هاست با عبارت “دامنه آزاد است” روبه‌رو شدید، به این معناست که می‌توانید به راحتی نام دامنه انتخابی خود را ثبت و خریداری کنید.

دامنه قبلاً ثبت شده

این بدان معناست که دامنه مورد نظر شما هم‌اکنون توسط شخص دیگری ثبت شده و نمی‌توانید آن را با همان نام دامنه جدیدی ثبت کنید. در این صورت باید به دنبال نام دیگری برای دامنه خود باشید.

پس از ثبت دامنه، آن دامنه برای شما فعال می‌شود و تا زمان پایان دوره خریداری شده در اختیار شما باقی می‌ماند. اگر در زمان انقضا دامنه را تمدید نکنید، دامنه وارد دوره انقضا شده و شرکت‌های ارائه‌دهنده دامنه به شما 45 روز فرصت می‌دهند تا دامنه را مجدداً خریداری کنید.

در صورتی که در این 45 روز دامنه را تمدید نکنید، دامنه برای یک ماه دیگر قفل می‌شود و هزینه تمدید آن در این مرحله ده برابر هزینه معمولی خواهد بود. پس از این یک ماه، دامنه وارد چرخه حذف شده و به مدت 5 روز دیگر در دسترس نخواهد بود. پس از این 5 روز، دامنه آزاد می‌شود و هر کسی می‌تواند آن را خریداری کند. بنابراین، حتماً تاریخ‌های مهم مرتبط با دامنه خود را یادداشت کنید تا از دست دادن آن جلوگیری کنید.

انواع پسوندهای دامنه وب‌سایت

پس از انتخاب نام دامنه، باید پسوند مناسبی نیز انتخاب کنید. همان‌طور که اشاره شد، نام دامنه، عنوان وب‌سایت شماست و پسوندهای مختلفی دارد. پسوند “.com” از محبوب‌ترین پسوندها است، اما پسوندهای دیگری مانند “.org”، “.net”، “.tv”، “.info” و “.io” نیز وجود دارند.

همچنین پسوندهای مخصوص کشورها نیز وجود دارند که با کدهای مخصوص هر کشور پایان می‌یابند، مانند “.uk” برای انگلستان، “.de” برای آلمان و “.in” برای هند. توصیه می‌شود از پسوند “.com” استفاده کنید، زیرا بسیاری از وب‌سایت‌های تجاری و چندمنظوره از این پسوند بهره می‌برند.

پسوندها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. عمومی: شامل پسوندهایی مانند “.com”، “.net” و “.org” که برای استفاده عمومی طراحی شده‌اند.
2. اختصاصی: پسوندهایی که برای مقاصد خاصی ایجاد شده‌اند، مانند “.info” برای اطلاعات و “.biz” برای کسب‌وکارها.
3. ملی: پسوندهایی که به کشورهای خاصی اختصاص دارند، مانند “.ir” برای ایران و “.us” برای ایالات متحده.

با انتخاب صحیح نام و پسوند دامنه، می‌توانید حضور آنلاین قوی‌تر و قابل‌توجه‌تری داشته باشید و وب‌سایت خود را به راحتی قابل دسترس برای کاربران کنید.

فهرست جامع پسوندهای دامنه در سراسر جهان بر اساس دسته‌بندی عمومی و کشوری

در ادامه، فهرستی از تمامی پسوندهای دامنه‌های موجود در دنیا آورده شده است که به دو گروه اصلی پسوندهای عمومی (gTLDs) و پسوندهای مخصوص کشورها (ccTLDs) تقسیم‌بندی شده‌اند:

پسوندهای دامنه‌های عمومی (gTLDs)

• .com: این پسوند از پرکاربردترین پسوندهای عمومی است و برای وب‌سایت‌های تجاری و تجارت الکترونیک بسیار مناسب می‌باشد.
• .org: این پسوند عمدتاً برای سازمان‌ها و نهادهای غیرانتفاعی طراحی شده است و به آنها هویت مناسبی می‌بخشد.
• .net: این پسوند بیشتر برای شرکت‌های فعال در زمینه ارائه خدمات اینترنتی و شبکه‌ای کاربرد دارد.
• .edu: این پسوند به‌طور خاص برای مؤسسات آموزشی و دانشگاه‌ها اختصاص یافته است و تنها به این نهادها اجازه استفاده از آن داده می‌شود.
• .gov: این پسوند مخصوص سازمان‌های دولتی ایالات متحده آمریکا است و استفاده از آن محدود به این سازمان‌ها می‌باشد.
• .mil: این پسوند برای سازمان‌های نظامی ایالات متحده آمریکا در نظر گرفته شده و تنها به این نهادها اجازه استفاده از آن داده می‌شود.
• .int: این پسوند برای سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای چندملیتی طراحی شده است.
• .info: این پسوند مناسب برای وب‌سایت‌های اطلاعاتی و منابع مرجع است و به راحتی قابل استفاده می‌باشد.
• .biz: این پسوند به منظور استفاده در وب‌سایت‌های تجاری و کسب‌وکارها ایجاد شده است.
• .name: این پسوند به‌طور خاص برای وب‌سایت‌های شخصی و نمایه‌های آنلاین افراد استفاده می‌شود.
• .pro: این پسوند برای وب‌سایت‌های حرفه‌ای و متخصصین مختلف طراحی شده است.
• .mobi: این پسوند برای وب‌سایت‌هایی که بهینه‌سازی شده برای دستگاه‌های موبایل هستند، مناسب می‌باشد.
• .travel: این پسوند مخصوص صنعت گردشگری و مسافرتی ایجاد شده و برای شرکت‌ها و خدمات مرتبط با این حوزه کاربرد دارد.

پسوندهای دامنه‌های مخصوص کشورها (ccTLDs)

پسوندهای ccTLD با استفاده از کدهای دو حرفی هر کشور اختصاص داده می‌شوند و نمایانگر کشور مربوطه هستند. برخی از این پسوندها عبارتند از:

• .us: ایالات متحده آمریکا
• .uk: بریتانیا
• .de: آلمان
• .cn: چین
• .jp: ژاپن
• .fr: فرانسه
• .kr: کره جنوبی
• .ru: روسیه
• .au: استرالیا
• .ca: کانادا
• .br: برزیل
• .in: هند
• .mx: مکزیک
• .it: ایتالیا
• .nl: هلند
• .es: اسپانیا
• .ch: سوئیس
• .se: سوئد
• .dk: دانمارک
• .no: نروژ
• .fi: فنلاند
• .be: بلژیک
• .at: اتریش
• .ar: آرژانتین
• .nz: زلاند نو
• .ie: ایرلند
• .eu: اتحادیه اروپا
• .ly: لیبی (اما به‌طور گسترده برای سایت‌های شخصی و تجاری استفاده می‌شود)
• .pk: پاکستان
• .sa: عربستان سعودی
• .tr: ترکیه
• .eg: مصر
• .id: اندونزی
• .ng: نیجریه
• .ve: ونزوئلا
• .my: مالزی
• .cl: شیلی

علاوه بر این، برخی از پسوندهای ccTLD ترکیبی نیز وجود دارند که برای اهداف خاصی به کار می‌روند، مانند:

• .co.uk: بریتانیا (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .cn.com: چین (پسوند تجاری)
• .asia: مخصوص سایت‌های آسیایی
• .me.uk: بریتانیا (مناسب برای سایت‌های شخصی)
• .co.nz: زلاند نو (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .com.au: استرالیا (مناسب برای سایت‌های تجاری و اینترنتی)
• .net.au: استرالیا (مناسب برای سایت‌های اینترنتی)
• .org.au: استرالیا (مناسب برای سازمان‌های غیرانتفاعی)
• .co.jp: ژاپن (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.za: آفریقای جنوبی (مناسب برای سایت‌های تجاری و شخصی)
• .com.cn: چین (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.in: هند (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .com.mx: مکزیک (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .com.br: برزیل (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .com.ua: اوکراین (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.il: اسرائیل (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.kr: کره جنوبی (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.id: اندونزی (مناسب برای سایت‌های تجاری)
• .co.ke: کنیا (مناسب برای سایت‌های تجاری)

پسوندهای اختصاصی

برای ثبت این نوع پسوندها نیاز به مجوزهای خاصی دارید و افراد عادی نمی‌توانند به راحتی از آنها استفاده کنند. برخی از این پسوندها عبارتند از:

• .aero: مخصوص صنعت هوانوردی
• .coop: برای تعاونی‌ها
• .cat: مخصوص سایت‌های مرتبط با کاتالونیا
• .jobs: مخصوص وب‌سایت‌های مرتبط با بازار کار
• .name: برای سایت‌های شخصی
• .pro: برای حرفه‌ای‌ها و کسب‌وکارهای رسمی

پسوندهای ملی ایران

پسوندهای ملی ایران از کد دو حرفی “ir” گرفته شده‌اند و فقط ساکنان این کشور مجاز به استفاده از آنها هستند. این پسوندها انواع مختلفی دارند که با پیشوندهای مختلفی شروع می‌شوند و برای اهداف مختلف طراحی شده‌اند:

• .ir: پسوند اصلی ملی ایران
• .co.ir: مناسب برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای خصوصی و غیردولتی
• .gov.ir: مخصوص ادارات و مراکز دولتی مانند دفاتر قضایی و نظامی
• .isch.ir: مخصوص وزارت آموزش و پرورش و نهادهای مرتبط مانند مدارس و آموزشگاه‌ها
• .ac.ir: مخصوص مراکز دانشگاهی و وزارت علوم و نهادهای وابسته

اهمیت انتخاب پسوند مناسب

انتخاب پسوند مناسب برای دامنه وب‌سایت می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر موفقیت آنلاین شما داشته باشد. پسوندهای عمومی مانند .com به دلیل شناخته‌شدگی بالا، انتخابی محبوب برای کسب‌وکارهای بین‌المللی هستند. از سوی دیگر، پسوندهای مخصوص کشورها می‌توانند به شما کمک کنند تا با مخاطبان محلی خود ارتباط بهتری برقرار کنید و اعتبار بیشتری در بازار محلی کسب نمایید.

با در نظر گرفتن نیازها و اهداف وب‌سایت خود، می‌توانید پسوندی را انتخاب کنید که بهترین تطابق را با هویت و استراتژی شما داشته باشد. همچنین، بررسی در دسترس بودن پسوندها و اطمینان از همخوانی آنها با محتوای وب‌سایت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

یک دامنه خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

از نظر انتخاب نام برای وب‌سایت، محدودیتی ندارید و می‌توانید هر اسمی که دوست دارید برگزینید. فقط به این نکته دقت کنید که آدرس‌های اینترنتی منحصربه‌فردند؛ یعنی نمی‌توانید نام دامنه‌ای را که از قبل در اختیار سایت دیگری است، دوباره استفاده کنید. همچنین بهتر است نام سایت به‌صورت پیوسته و بدون فاصله بین کلمات نوشته شود.

در گزینش نام دامنه، وسواس به خرج دهید تا کاربران بتوانند به‌راحتی آن را به خاطر بسپارند. در واقع این نام، نشان تجاری شما در فضای وب محسوب می‌شود و در ذهن مخاطبان ماندگار خواهد شد؛ پس حسابی به آن اهمیت بدهید. برای آشنایی بیشتر با فرایند انتخاب دامنه، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی مربوط به آن را نیز مطالعه کنید.

خصوصیات مهم در انتخاب یک دامنه‌ی مناسب

1. نام کوتاه
   هرچه نام دامنه کوتاه‌تر باشد، احتمال اینکه در ذهن کاربران بماند بیشتر است.
2. عدم تشابه با برندهای مشهور
   اگر نام دامنه‌ی شما بیش‌ازحد شبیه برندهای مطرح باشد، معرفی و شناساندن سایتتان چندین برابر سخت‌تر خواهد شد.
3. ارتباط با حوزه‌ی فعالیت
   تا جایی که می‌توانید، نام دامنه را مطابق با زمینه‌ی کاری یا محتوایی که ارائه می‌دهید انتخاب کنید.
4. خرید از مراکز معتبر
   حتماً از شرکت‌های رسمی و معتبر ارائه‌دهنده دامنه خرید کنید تا در آینده با مشکلات حقوقی یا فنی روبه‌رو نشوید.

تفاوت دامنه و هاست

اگر دامنه را به‌عنوان نشانی منحصربه‌فرد وب‌سایت در نظر بگیریم، هاست در واقع محل استقرار فایل‌ها و اطلاعات وب‌سایت شماست. هاست، یک سرور (کامپیوتر) است که داده‌های وب‌سایت را ذخیره می‌کند و معمولاً شرکت‌های هاستینگ چنین خدماتی را ارائه می‌دهند. برای راه‌اندازی یک سایت، لازم است هم نام دامنه و هم هاست داشته باشید. این دو سرویس از هم جدا هستند و می‌توانید آن‌ها را از شرکت‌های مختلف خریداری کنید. در صورت خرید دامنه و هاست از دو شرکت متفاوت، کافی است تنظیمات نام دامنه (DNS) را مطابق نیم‌سرورهایی که شرکت هاستینگ به شما می‌دهد، ویرایش کنید.

چطور دامنه را ثبت کنیم؟

در حال حاضر شرکت‌های گوناگونی امکان خرید و ثبت دامنه را فراهم کرده‌اند. پس از اینکه نام دامنه موردنظرتان را انتخاب کردید، حتماً به فکر تهیه‌ی هاست هم باشید. بعضی از شرکت‌ها هر دو سرویس دامنه و هاست را به‌صورت بسته‌ی کامل ارائه می‌دهند که کار را راحت‌تر می‌کند. برای شروع، می‌توانید در گوگل عبارت «ثبت دامنه» را جستجو کنید و اولین گام را در راه‌اندازی سایت خودتان بردارید.

پیش از خرید دامنه، اطمینان حاصل کنید که این دامنه قبلاً توسط شخص دیگری ثبت نشده باشد. برای بررسی در سایت‌های خارجی، از سرویس‌هایی مانند whois.com استفاده کنید و برای دامنه‌های ایرانی نیز می‌توانید به whois.nic.ir مراجعه نمایید. به این ترتیب، مطمئن می‌شوید نام مدنظر شما تکراری نیست.

امیدواریم این مطلب توانسته باشد به پرسش‌های شما پاسخ دهد و در مسیر تهیه‌ی دامنه و آغاز فعالیت آنلاین، راهنمایی‌تان کند.

موفق باشید!